در روزهای اخیر صحبت حول انتخابات آمریکا و تأثیرات آن بر اقتصاد ایران و جهان، از جمله بحث‌های داغی است که کم‌وبیش عمده رسانه‌های مشهور جهان به آن پرداخته‌اند. البته این انتخابات که در روز ۱۳ آبان برگزار می‌شود تنها به ریاست جمهوری آمریکا محدود نمی‌شود و انتخابات مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا نیز در همان روز برگزار می‌شود. در این انتخابات ۴۳۵ مجلس نمایندگان و ۳۳ نفر از نمایندگان مجلس سنا به رای مردم انتخاب می‌شوند. در این مقاله سعی می‌شود با نگاهی به نتایج نظرسنجی‌ها شانس هرکدام از نامزدها را مورد بررسی قرار داده و اثرات آن را بر اقتصاد ایران و جهان بررسی کنیم.
نظام انتخاباتی آمریکا به‌گونه‌ای طراحی شده است که یک کاندیدا ممکن است حتی با وجود رأی کمتر نیز به پست ریاست‌جمهوری برسد. ریاست جمهوری آمریکا به‌صورت دومرحله‌ای است و مردم ابتدا آرای نمایندگان خود را در ایالت مربوطه تعیین می‌کنند و بعد از آن نمایندگان مردم، به فرد مورد نظر مردم در انتخابات رأی می‌دهند. آرای الکترال شامل مجموع نمایندگان مردم در سنا و مجلس نمایندگان آمریکا است. مجلس سنا شامل صد نفر از ایالت‌های ۵۰گانه آمریکا است و مجلس نمایندگان نیز در برگیرنده ۴۳۵ عضو از ایالت‌های مختلف آمریکا است که مجموع این افراد ۴۳۵ آرای الکترال می‌شود؛ اما طبق الحاقیه‌ای که در سال ۱۹۶۱ به قانون اضافه شد، منطقه کلمبیا که به‌عنوان ایالت تعیین نمی‌شود و سهمی در مجلس نمایندگان و سنا ندارد، بتواند سه رای الکترال را تعیین کند. از این رو مجموع آرای الکترال ۴۳۸ نفر شده است. از این رو هرکس بتواند ۲۷۰ رای الکترال را کسب کند، رئیس‌جمهور آینده ایالات متحده آمریکا خواهد شد.
پیش‌بینی‌ها چه می‌گوید؟
به نظر می‌رسد اگر اتفاق عجیبی رخ ندهد، باید ترامپ را بازنده انتخابات آتی بدانیم. اکونومیست به‌عنوان یکی از مراجع پیش‌بینی نتایج انتخابات، در فاصله ۱۸ روز تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شانس بایدن را به‌منظور کسب کرسی ریاست جمهوری ۹۱ درصد عنوان کرده است. این عدد به حدی بالا است که می‌توان گفت اگر اتفاق خاصی طی روزهای آتی رخ ندهد، می‌توان بایدن را رئیس‌جمهور آتی ایالات‌متحده آمریکا بدانیم. بر طبق این مدل با احتمال ۹۹ درصد بایدن از نظر تعدادی رأی بیشتری خواهد داشت که این به معنی آن است حتی در صورت پیروزی ترامپ، بایدن مورد تائید اکثریت مردم آمریکا خواهد بود.
انتخابات مجلس سنا:
شیوه انتخاب مجلس سنا به چه صورتی است؟
ایالات متحده آمریکا از ۵۰ ایالت تشکیل شده است که هرکدام از این ایالت‌ها دو نماینده در سنا دارند. از این رو وزن ایالت‌ها در این مجلس یکسان است. این اتفاق از آن جایی رخ داده است که ایالت‌های پرجمعیت کل قدرت کشور آمریکا را در انحصار خود نداشته باشند.
پیش‌بینی‌ها چه می‌گویند؟
به نظر می‌رسد در این زمینه نیز دموکرات‌ها بتوانند اکثریت مجلس سنا را به نام خود کنند. اکونومیست در سایت خود پیش‌بینی کرده است که از صد صندلی سنا، ۵۲ عدد آن به دموکرات‌ها خواهد رسید. این اتفاق در حالی رخ داده است که هم‌اکنون ۵۳ نفر از اعضای سنا از میان جمهوری‌خواه‌ها هستند. به نظر می‌رسد این بار سنا نیز به دست دموکرات‌ها بیفتد.
انتخابات مجلس نمایندگان:
شیوه انتخاب در مجلس نمایندگان به چه صورتی است؟
مجلس نمایندگان آمریکا متشکل از ۴۳۵ نماینده است که هر ایالت متناسب با جمعیت خود نمایندگانی در این مجلس دارد. هرکدام از احزاب با کسب ۲۱۸ کرسی، اکثریت مجلس نمایندگان را به دست می‌آورند. در حال حاضر دموکرات‌ها با کسب ۲۳۲ کرسی، اکثریت این مجلس را در دست دارند.
پیش‌بینی‌ها چه می‌گویند؟
بر طبق داده‌های اکونومیست، مجلس نمایندگان نیز با شانس بالایی در اختیار دموکرات‌ها قرار می‌گیرد، بر طبق پیش‌بینی اکونومیست، در سناریویی بدبینانه دموکرات‌ها ۲۲۱ نماینده در مجلس نمایندگان خواهند داشت که این نشان می‌دهد حتی در این شرایط نیز، اکثریت مجلس با دموکرات‌ها خواهد بود.
آمریکای یک دست دموکرات؟!
مدل‌های پیش‌بینی به ما می‌گوید در ۲۰ روز آتی باید شاهد موفقیت بزرگی برای حزب دموکرات آمریکا باشیم. به نظر می‌رسد هر سه نهاد قدرت آمریکا در دست دموکرات‌ها قرار خواهد گرفت و عملاً جمهوری‌خواه‌ها نمی‌توانند از قدرت خود استفاده چندانی ببرند. این میزان یک دستی در عناصر قدرت، چندان مسبوق به سابقه نیست و باید شاهد تصمیمات جدیدی در آمریکا باشیم.
آیا این بار هم نظرسنجی‌ها اشتباه می‌کنند؟
به نظر نمی‌رسد این بار نتایج نظرسنجی‌ها ما را گمراه کند، در دوره قبلی نتایج نظرسنجی خطای بزرگی نداشتند، در همان انتخابات نیز هیلاری کلینتون آرای بیشتری از ترامپ داشت و اگر در مجموع صد هزار رای در چند ایالت بیشتر کسب می‌کرد اکنون هیلاری کلینتون رئیس جمهور آمریکا بود. در این دور از رقابت اختلاف بین بایدن و ترامپ آن قدر زیاد شده است که بعید است نظرسنجی‌ها اشتباهی گزارش کنند.
در ابعاد جهانی:
انتظار می‌رود با قدرت گرفتن دموکرات‌ها در آمریکا، طرح‌های پرهزینه اوباما همچون Obama care دوباره مطرح شوند، از طرفی مالیات شرکت‌های بزرگی همچون آمازون، ماکروسافت و اپل نیز احتمالاً رشد خواهد کرد. از طرفی به نظر می‌رسد دموکرات‌ها در این دوره علاقه بیشتری به چاپ پول دارند، از این رو می‌توان انتظار داشت، با این رویکرد بدهی آمریکا رشد بیشتری کرده و شرایط برای «دلار» متزلزل‌تر شود. باید قبول کرد آمریکایی که به رئیس‌جمهور آینده این کشور تقدیم می‌شود، پایه‌هایی به قدرت سال ۲۰۱۶ ندارد.
چه اتفاقی در ایران رخ خواهد داد؟
برخلاف چیزی که در جهان حول شانس پیروزی نامزدهای مختلف در انتخابات آمریکا شنیده می‌شود، به نظر می‌رسد مردم ایران نظر دیگری دارند. بر طبق نظرسنجی‌های اینترنتی مختلف، عمده مردم ایران شانس پیروزی ترامپ را در انتخابات آمریکا بیش از بایدن می‌دانند. از این رو شاید بتوان التهاب روزهای اخیر در بازار ارز کشور را کم‌وبیش توجیه کرد. به نظر می‌رسد در صورت پیروزی بایدن در انتخابات، خوش‌بینی ناشی از تغییر رویه آمریکا در نحوه برخورد با ایران، بخش زیادی از مردم را به فروش دلارهای خود ترغیب کند. از این رو می‌توان این انتظار را داشت که با پیروزی بایدن در انتخابات، قیمت ارز کاهش محسوسی را تجربه کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در ابعاد واقعی اما داستان کمی پیچیده‌تر است، تحلیل‌گران دو نگاه متفاوت در قبال آمریکای بایدن دارند.
گروه اول:
این دسته از تحلیل‌گران اعتقاد دارند که با توجه به وضعیت شکننده اقتصادی ایران، بایدن نیز چندان تمایل به برگشت کامل به برجام نداشته باشد. وضعیت شکننده ایران سبب شده است که حتی پیروزی یک دموکرات هم تأثیر عمیقی در وضعیت تحریم‌های آن نداشته باشد. از این رو حتی شانس این می‌رود بایدن بتواند با قدرت دیپلماسی، اجماع بیشتری حول تحریم ایران ایجاد کند.
گروه دوم:
عده‌ای از تحلیل‌گران معتقدند که برخی از انگیزه‌ها همچون جلوگیری از هل دادن ایران به سمت چین و بستن یک قرارداد بلندمدت با آن کشور، قدرت‌گیری ایران مستقل از نفت و دلارهای نفتی و یا حتی جلوگیری از به قدرت رسیدن فردی نظامی در ایران، بایدن را به این نتیجه برساند که رفع تحریم‌ها می‌تواند در راستای منافع بلندمدت آمریکا باشد. این نگاه می‌تواند منجر به این شود که بایدن به‌سرعت دست به رفع تحریم‌ها زده و شرایط اقتصادی ایران را در مسیر همکاری بیشتر با آمریکا قرار دهد.
چه خواهد شد؟
با وجود این که پیش‌بینی حول آینده ایران بعد از انتخابات آمریکا پیچیده است، اما باید گفت در هر حال هر چقدر ایران ضعیف‌تر باشد شانس انتخاب تحلیل گروه اول بیشتر و شانس انتخاب تحلیل گروه دوم کمتر است. به نظر می‌رسد رشد و توسعه پایدار ایران از دل همکاری‌های مشترک با سایر کشورهای جهان می‌گذرد. این یک واقعیت است که ایران حتی برای انعقاد یک قرارداد مناسب با چین نیازمند آن است که روابطش را تا حدی با آمریکا بهبود دهد. راهکاری که می‌تواند کشور را از یک جنگ تاریخی نجات دهد، توسعه تجارت است، حمله به یک کشور که تنها در مرزهای خود مشغول به فعالیت است، جهان را با مشکل چندانی مواجه نمی‌کند. اگر می‌خواهیم از مرزهای کشور گلوله عبور نکند، باید راه را برای تجارت کالا و خدمات باز نگه داریم.
در پایان باید گفت حتی در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا، با وجود مجلس سنا و مجلس نمایندگانی که در دست دموکرات‌ها است، دست ترامپ بیش‌ازپیش برای اجرای برنامه‌های خود بسته است. البته برخی تحلیل‌ها طی روزهای اخیر احتمالاتی از آشوب و عدم پذیرش نتیجه انتخابات را از سوی ترامپ نشان می‌دهد، در صورت پذیرش چنین خطری برای آمریکا، باید گفت آمریکا روزهای پرتنشی را پیش روی خود خواهد داشت، این کار می‌تواند ارزش دلار را به‌شدت کاهش دهد و زمینه رشد طلا و سایر فلزات گران‌بها را فراهم کند.
